حکم ورود به خلوتگاه والدین (قرآن)حکم ورود به خلوتگاه والدین در سوره نور آمده است. ۱ - لزوم اجازه خواستن کودکان ممیزاجازه خواستن کودکان ممیز، هنگام ورود به خلوتگاه پدر و مادر در سه وقت (پیش از طلوع فجر، استراحت نیمروزی و هنگام خواب شب ) لازم است. «یـایها الذین ءامنوا لیستـذنکم الذین... والذین لم یبلغوا الحلم منکم ثلـث مرت من قبل صلوة الفجر وحین تضعون ثیابکم من الظهیرة ومن بعد صلوة العشاء ثلـث عورت لکم لیس علیکم ولا علیهم جناح بعدهن طوفون علیکم...؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! بردگان شما، و همچنین کودکانتان که به حدّ بلوغ نرسیده‌اند، در سه وقت باید از شما اجازه بگیرند: پیش از نماز صبح، و نیمروز هنگامی که لباس‌های (معمولی) خود را بیرون می‌آورید، و بعد از نماز عشا؛ این سه وقت خصوصی برای شماست؛ امّا بعد از این سه وقت، گناهی بر شما و بر آنان نیست (که بدون اذن وارد شوند) و بر گرد یکدیگر بگردید (و با صفا و صمیمیّت به یکدیگر خدمت نمایید). این گونه خداوند آیات را برای شما بیان می‌کند، و خداوند دانا و حکیم است!». ذکر این نکته نیز لازم است که آیه از کودکانى سخن مى‌گوید که به حد تمیز رسیده‌اند و مسائل جنسى و عورت و غیر آن را تشخیص مى‌دهند، زیرا دستور اذن گرفتن خود دلیل بر این است که این اندازه مى‌فهمند که اذن گرفتن یعنى چه؟ و تعبیر به (ثلاث عورات) شاهد دیگرى بر این معنى است. اما اینکه این حکم در مورد بردگان مخصوص به بردگان مرد است یا کنیزان را نیز شامل مى‌شود روایات مختلفى وارد شده هر چند ظاهر عام است و شامل هر دو گروه مى‌شود و به همین دلیل روایت موافق ظاهر را مى‌توان ترجیح داد. ۲ - وجوب اجازه خواستن فرزنداناجازه خواستن فرزندان بالغ، هنگام ورود به جایگاه اختصاصی پدر و مادر واجب است. «واذا بلغ الاطفـل منکم الحلم فلیستـذنوا کما استـذن الذین من قبلهم...؛ و هنگامی که اطفال شما به سنّ بلوغ رسند باید اجازه بگیرند، همان گونه که اشخاصی که پیش از آنان بودند اجازه می‌گرفتند؛ اینچنین خداوند آیاتش را برای شما بیان می‌کند، و خدا دانا و حکیم است!». واژه (حلم) بر وزن (کتب) به معنى عقل آمده است و کنایه از بلوغ است که معمولا با یک جهش عقلى و فکرى توام است، و گاه گفته‌اند (حلم) به معنى رؤیا و خواب دیدن است، و چون جوانان، مقارن بلوغ، صحنه‌هائى در خواب مى‌بینند که سبب احتلام آنها مى‌شود این واژه به عنوان کنایه در معنى بلوغ به کار رفته است. به هر حال از آیه فوق چنین استفاده مى‌شود که حکم بالغان با اطفال نابالغ متفاوت است، زیرا کودکان نابالغ طبق آیه قبل تنها در سه وقت موظف به اجازه گرفتن هستند، چون زندگى آنها با زندگى پدران و مادران آنقدر آمیخته است که اگر بخواهند در همه حال اجازه بگیرند مشکل خواهد بود، و از این گذشته احساسات جنسى آنها هنوز به طور کامل بیدار نشده، ولى نوجوانان بالغ طبق این آیه که اذن گرفتن را به طور مطلق براى آنها واجب دانسته موظفند در همه حال به هنگام ورود بر پدر و مادر اذن بطلبند. این حکم مخصوص به مکانى است که پدر و مادر در آنجا استراحت مى‌کنند و گرنه وارد شدن در اطاق عمومى (اگر اطاق عمومى داشته باشند) مخصوصا به هنگامى که دیگران هم در آنجا حاضرند، و هیچگونه مانع و رادعى در کار نیست اجازه گرفتن لزومى ندارد. ذکر این نکته نیز لازم است که جمله کما استاذن الذین من قبلهم اشاره به بزرگسالان است که در همه حال به هنگام وارد شدن در اطاق موظف به اجازه گرفتن از پدران و مادران بودند، در این آیه افرادى را که تازه به حد بلوغ رسیده‌اند همردیف بزرگسالان قرار داده که موظف به استیذان بودند. این جمله بیانگر این حقیقت است که حکم مذکور، یعنى استیذان در سه نوبت براى اطفال تا مدتى معین معتبر است، و آن رسیدن به حد بلوغ است، و بعد از آن باید مانند کسانى که قبلا ذکر شد یعنى بالغان از مردان و زنان آزاد اجازه بگیرند، خدا این چنین آیات خود را برایتان بیان مى‌کند و خدا علیم و حکیم است. ۳ - پانویس۴ - منبعفرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حکم ورود به خلوتگاه والدین» |